BronisÅ‚aw Geremek, wschodni Europejczyk, domagaÅ‚ siÄ™ niegdyÅ› zjednoczenia europejskiej pamiÄ™ci. My, wschodni Europejczycy, nosimy w sobie tÄ™ wÅ‚aÅ›nie wrażliwość. Autorzy tej książki napisali jÄ… w oparciu o konstatacjÄ™, że podziaÅ‚ europejskiej pamiÄ™ci jest niemożliwym do unikniÄ™cia skutkiem niewypracowania wspólnej pamiÄ™ci. Kluczem do jej odnalezienia jest przyjÄ™cie pamiÄ™ci komunizmu. Tak jak kluczem pierwszego zjednoczenia europejskiego byÅ‚o pokonanie faszyzmu i wynikajÄ…ca z tego wspólna pamięć, tak kluczem drugiego zjednoczenia europejskiego byÅ‚ upadek komunizmu i wspólna pamięć, która powinna byÅ‚a z tego wyniknąć. Jednak komunizm nie zostaÅ‚ pokonany (ponieważ sam siÄ™ zaÅ‚amaÅ‚), a pamięć o nim nie staÅ‚a siÄ™ wspólna i nadal buszuje jako upiór Europy.

Teksty zebrane w tej książce zostaÅ‚y napisane niezależnie od siebie. Ich spontaniczna wspólność czyni z ich autorów prawdziwych wschodnich Europejczyków. Wspólnym problemem jest pamięć komunizmu na Wschodzie oraz odmowa jej przyjÄ™cia na Zachodzie.

Wszystkie świadczą solidarnie o przekonaniu, że problem pamięci komunizmu jest najważniejszy, gdy chodzi o zjednoczenie świadomości europejskiej.