Kraje Europy Åšrodkowej i Wschodniej przebyÅ‚y dÅ‚ugÄ… drogÄ™ reform majÄ…cych na celu przede wszystkim demokratyzacjÄ™ wÅ‚adzy paÅ„stwowej, urynkowienie i prywatyzacjÄ™ gospodarki oraz rozwój spoÅ‚eczeÅ„stwa obywatelskiego, korzystajÄ…c w procesie modernizacji z doÅ›wiadczeÅ„ paÅ„stw zachodnich. Po 26 latach transformacji rodzÄ… siÄ™ dzisiaj pytania: Czy proces modernizacji paÅ„stw Europy Åšrodkowej i Wschodniej można uznać za zakoÅ„czony? Czy „Wschód” dogoniÅ‚ „Zachód”? Pomimo pogÅ‚Ä™biania integracji w ramach Unii Europejskiej wciąż istniejÄ… rażące dysproporcje pomiÄ™dzy rozwiniÄ™tÄ… EuropÄ… ZachodniÄ… a europejskimi paÅ„stwami postsocjalistycznymi.

Europa Åšrodkowa i Wschodnia jest obszarem bardziej podatnym na oddziaÅ‚ywanie czynników egzogennych, zwÅ‚aszcza wschodniego sÄ…siedztwa, szczególnie skutków polityki Federacji Rosyjskiej, odbudowujÄ…cej swojÄ… mocarstwowÄ… pozycjÄ™ wobec europejskich i azjatyckich sÄ…siadów Å›rodkami militarnymi, destabilizujÄ…c sytuacjÄ™ w regionie. Aktualność i waga tych zjawisk poszerzajÄ… pola badawcze i potrzebÄ™ systematycznego monitorowania polityki wschodniej Unii Europejskiej.

Publikacja podzielona zostaÅ‚a na trzy bloki tematyczne. Część pierwsza poÅ›wiÄ™cona jest teoretyczno-filozoficznym aspektom transformacji. Autorzy starajÄ… siÄ™ przedstawić teoretyczne tÅ‚o sporów politycznych dotyczÄ…cych transformacji politycznej z punktu widzenia wartoÅ›ci ideologicznego kontinuum od prawicowoÅ›ci do lewicowoÅ›ci.

Drugi blok tematyczny dotyczy kwestii spoÅ‚ecznych transformacji. Traktuje w gÅ‚ównej mierze o zmianach, jakie zachodzÄ… w sferach kulturowych, gospodarczych i spoÅ‚ecznych paÅ„stw Europy Åšrodkowej i Wschodniej podczas transformacji, z punktu widzenia różnych wskaźników rozwoju spoÅ‚ecznego.

Trzecia część monografii zawiera artykuÅ‚y dotyczÄ…ce ksztaÅ‚towania siÄ™ i ewolucji narodowych systemów politycznych poszczególnych paÅ„stw Europy Åšrodkowej i Wschodniej z punktu widzenia oddziaÅ‚ywania czynnika endogennego oraz doÅ›wiadczeÅ„ wysoko rozwiniÄ™tych paÅ„stw demokratycznych. WpÅ‚yw wielorakich czynników na rozwój i przemiany polityczne zachodzÄ…ce podczas procesu transformacji systemowej prowadzi do unikalnych doÅ›wiadczeÅ„ w poszczególnych paÅ„stwach, co stanowi podstawÄ™ do analiz porównawczych.

Prezentacja dorobku badawczego autorów wywodzÄ…cych siÄ™ z różnych oÅ›rodków akademickich stosujÄ…cych różnorodne metodologie i narzÄ™dzia w obrÄ™bie zakreÅ›lonego przedmiotu badawczego powoduje, iż publikacja ma walor studium interdyscyplinarnego.